Chương thứ nhất: Xã hội Việt Nam trong thời Nguyễn, hay là: Cơ sở xã hội của hệ ý thức phong kiến thế kỷ XIX |
12 |
|
|
I. Nhà nước Nguyễn |
13 |
1. Triều Nguyễn thành lập là sự chiến thắng của tập đoàn phong kiến phản động nhất trong cuộc nội chiến ở Việt Nam cuối thế kỷ XVIII |
13 |
2. Nhà Nguyễn thành lập một chính quyền tập trung tuyệt đối, một nhà nước phong kiến chuyên chế cực đoan. |
17 |
3. Sự thống trị của cường hào địa chủ ở thôn xã. |
23 |
II. Trạng thái kinh tế dưới thời Nguyễn |
28 |
1. Tình hình ruộng đất; tình hình nông nghiệp |
28 |
2. Tình hình công nghiệp. Công nghiệp lúc này là thủ công lạc hậu |
34 |
3. Tình hình thương nghiệp. Chính sách "ức thương" của triều đình Nguyễn |
37 |
III. Các giai cấp, các đẳng cấp. |
41 |
IV. Đời sống nhân dân rất khốn khổ. Triều đình hoang phí tài lực quốc gia. Chiến tranh liên miên ở ngoài biên cương. Nhân dân nổi dậy không ngớt khắp Trung Nam Bắc. |
48 |
|
|
Chương thứ hai: Nho giáo vào Việt Nam. Nội dung cơ bản của Nho giáo. Cái học Nho giáo trong thời Nguyễn |
56 |
|
|
I. Nho giáo vào Việt Nam |
56 |
II. Nội dung cơ bản chung nhất của Nho giáo qua lịch sử của nó. |
81 |
III. Cái học Nho giáo trong thời Nguyễn |
96 |
|
|
Chương thứ ba: Tư tưởng Nho giáo Việt Nam thế kỷ XIX |
119 |
|
|
I. Quan niệm về thiên đạo |
120 |
1. Trời, mệnh, mệnh trời |
121 |
2. "Thiên nhân tương cảm" |
134 |
3. Âm dương, ngũ hành, bát quái |
151 |
4. Lý và khí |
162 |
5. Linh hồn. Sự thờ quỷ thần, thờ tổ tiên, thờ vật và thờ linh khí của núi sông |
171 |
II. Quan niệm về lịch sử |
184 |
1. Mấy nét chính về lịch sử quan của Nho giáo Việt Nam thế kỷ XIX |
186 |
2. Tư tưởng chủ đạo của những người viết sử |
207 |
III. Nguyên lý về đạo đức |
229 |
1. Ngũ luân |
232 |
2. Ngũ thường |
268 |
IV. Nguyên lý về trị đạo |
287 |
1. Các phuong châm lớn của trị đạo thời Nguyễn; lý luận và thực tế |
289 |
2. Đường lối "trọng vương khinh bá" hay là mối quan hệ giữa "nghĩa và lợi" trong trị đạo cảu nhà Nguyễn |
310 |
3. "Đức" và "hình"; công việc "gây phong tục", "đặt giáo hóa" |
316 |
|
|
Chương thứ tư: Đứng trước ba vấn đề lớn của thời đại: "chính đạo" và "tà giáo"; duy tân hay thủ cựu?; chiến hay hòa? |
323 |
|
|
I. Cuộc đấu tranh giữa "chính đạo và tà giáo", hay là sự bất lực của Nho giáo đứng trước sự xâm nhập của Thiên Chúa giáo. |
324 |
1. Thiên Chúa giáo: lịch sử, giáo lý, luân lý. Ý nghĩa của Thiên Chúa giáo nguyên thủy so với vai trò của Thiên Chúa giáo trong thời cận đại |
324 |
2. Những bước đầu của Thiên Chúa giáo ở Việt Nam. Sách "Tây dương Gia tô bí lục" |
337 |
3. Thiên Chúa giáo từ thời Gia Long đến khi Pháp bắt đầu xâm chiếm nước ta |
349 |
4. Vấn đề Thiên Chúa giáo trong khi Pháp xâm chiếm nước ta |
359 |
5. Vì sao? |
371 |
II. Duy tân hay thủ cựu |
381 |
1. Tư tưởng thủ cựu của nhà vua, của đình thần, của Nho sĩ trong giai đoạn lịch sử từ 1862 đến 1873 |
384 |
2. Từ tưởng "nội hạ, ngoại di" |
395 |
3. Những đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ |
398 |
4. Từ sau khi Pháp chiếm Bắc kỳ lần thứ nhất đến khi cả nước Việt Nam về tay Pháp |
423 |
III. Chiến hay hòa |
431 |
1. Trước 1862 |
432 |
2. Từ sau hòa ước 1862 cắt nhượng ba tỉnh Đông Nam kỳ cho Pháp: sự phát triển của tư tưởng chủ chiến |
439 |
3. Từ sau Hòa ước 1862: hai hướng của đường lối chủ hòa |
444 |
4. Trong khoảng hai lần Hà Nội thất thủ. "Phen này quyết đánh cả triều lẫn Tây". Hai thứ chủ chiến |
450 |
5. Quốc sách "hòa nghị" dắt đến đầu hàng và mất nước |
457 |
|
|
Chương thứ năm: Các hình thái khác của hệ ý thức phong kiến Việt Nam: Đạo giáo, Phật giáo và tư tưởng thần bí trong cuộc vận động chống thực dân Pháp |
461 |
|
|
I. Đạo giáo |
463 |
1. Đạo giáo, Lão tử, Trang tử. Người Việt Nam và từ tưởng của Lão, Trang |
465 |
2. Đạo giáo: nguồn gốc, thần điện, kinh điển của nó. Hai phái lớn của Đạo giáo: Đạo giáo thần tiên và Đạo giáo phù thủy |
471 |
3. Đạo giáo ở Việt Nam |
476 |
II. Phật giáo |
491 |
1. Nguồn gốc, nội dung và các thông thái chính của Phật giáo |
491 |
2. Phật giáo vào Việt Nam |
506 |
III. Phong trào nhân dân khởi gnhiax chống Pháp cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX dưới ảnh hưởng tư tưởng thần bí Phật giáo và Đạo giáo |
531 |
1. Mấy sự kiện lịch sử |
534 |
2. Sự sụp đỗ của hệ ý thức Nho giáo; các nhà vua yêu nước sử dụng tư tưởng tín ngưỡng Phật giáo, Đạo giáo để phất động cuộc đấu tranh nhân dân chống Pháp đô hộ |
548 |
3. Hội kín ở Nam kỳ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX |
565 |