Lời tựa |
5 |
1. Tại sao Sa Tăng có công bảo vệ Đường Tam Tạng đi thỉnh kinh mà lại có câu chửi "đồ quỷ Sa Tăng"? |
9 |
2. "Phận gái mười hai bến nước": mười hai bến là những bến nào? |
9 |
3. Rể Đông sàng, dâu Nam gián |
10 |
4. Tại sao "Bình Ngô Đại Cáo" không nhắc đên nhà Ngô của Ngô Quyền? |
11 |
5. Con gà trống có phải là "vật tổ" của dân tộc Pháp? |
13 |
6. Hoa Kỳ có bao nhiêu tiểu bang? Tên của từng tiểu bang. |
14 |
7. Tại sao lại gọi những người bán nam bán nữ là "pê-đê"? |
14 |
8. Tại sao tên của sông Hồng không có trong thư tịch bằng chữ Hán? |
15 |
9. Hai cấu trúc "nước mắt người giàu" và "người giàu cũng khóc" có khác nhau không? |
16 |
10. Tại sao tên của Colomb không dược dùng để đặt tên cho châu Mỹ? |
17 |
11. "Tru di tam tộc": tam tộc là những tộc nào? |
17 |
12. "Ruột đau chín chiều": đó là những chiều nào? |
18 |
13. "Mũi dại" hay "mũi vạy" (lái phải chịu đòn)? |
19 |
14. "Đầu cua tai nheo": tai là gì? |
20 |
15. Rắn có phủ được mèo hay không? Nếu không, tai sao có câu "Rắn có phủ l. mèo"? |
20 |
16. Tờ niên canh bát tự là gì? |
21 |
17. Hai tiếng (dầu) cù là xuất xứ từ đâu? |
22 |
18. Mạc Đăng Dung có phải là người Đãn Man hay không? |
23 |
19. Từ nguyên của từ Yule |
24 |
20. Tại sao gọi là "ông táo"? |
25 |
21. "Tư"tong "tư niên" và "ngày tư ngày Tết" nghĩa là gì và có phải là một hay không? |
25 |
22. Con lân là con gì? Tại sao trong Nam nói "múa lân" mà ngoài Bắc lại nói "múa sư tử"? |
26 |
23. Tại sao gọi là "con giáp" Mỗi con giáp có bao nhiêu năm? |
27 |
24. Xuất xứ của tên gọi "Ba Son" |
28 |
25. Lục dục và thất tình là những tình cảm nào? |
29 |
26. Điện ảnh là nghệ thuật thứ bảy còn các nghệ thuật kia là gì? |
29 |
27. Con dâu của vua gọi là gì? Tại sao lại gọi rể của vua là phò mã? |
30 |
28. "Tứ hỉ" là gì? Có phải là "tứ khoái" không? |
30 |
29. Tên của nước ta qua các thời kì lịch sử |
31 |
30. "Ba hồn bảy vía" là những hồn nào, vía nào? Tại sao đàn ông chỉ có bảy vía mà đàn bà lại có tới chín? |
32 |
31. "Tiền cheo" là tiền gì? |
33 |
32. D.C. trong "Washington D.C" là gì? |
34 |
33. Tại sao nói "con gái con đứa" để chỉ con gái và nói "đàn ông đàn ang" để chỉ đàn ông? |
35 |
34. "Bánh vẽ" có phải là bánh của làng Vẽ hay không? |
36 |
35. Anh "nằm giá khóc măng" của ông Nguyễn Lân là anh nào? |
37 |
36. Long và Phụng khác giống, sao lại đi chung với nhau để trang trí cho đám cưới? Loan phụng hay long phụng? |
38 |
37. Tại sao lại nói "giao thừa"? Có phải do nói trại hai tiếng "giao thời"? |
39 |
38. Tại sao lại nói "Tết nhất"? "Nhất" có phải là "một" hay không? |
40 |
39. "Ngũ hành sinh khắc" là gì? |
41 |
40. Ngũ phúc lâm môn: ngũ phúc là những phúc nào? |
42 |
41. Tại sao lại dùng hai tiếng "tu mi" để chỉ đàn ông? |
43 |
42. Tại sao người Việt Nam lại gọi người Trung Hoa là "Tàu"? |
43 |
43. "Sát na" là gì? |
45 |
44. Sự tích cây thánh giá |
45 |
45. Ông già giống ông Thọ trong tranh có phải là thần Phúc Lộc hoặc Thái Thượng Lão quân hay không? Cái trán to quá khổ của ông ta có ý nghĩa gì? |
46 |
46. Vương phi là gì? |
49 |
47. Có phải mấy tiênts "tôi tôi", "đôi tôi" là do "thôi nôi" mà ra? |
49 |
48. Gà rán hăm-bu-gơ là gì? |
50 |
49. Sự tích vắn tắt của ông Thần Tài |
51 |
50. Tại sao gọi là "La Hán"? Có 16 vị hay là 18 vị? |
52 |
51. Tại sao lại nói"chim chuột" để chỉ chuyện trai gái ve vãn nhau? |
54 |
52. Góp ý cho câu "mười hai bến nước" trên Kiến thức ngày nay, số 95 và trả lời cho ý đã góp |
55 |
53. Góp ý cho câu "đầu cua tai nheo" trên Kiến thức ngày nay, số 98 và trả lời cho ý đã góp |
57 |
54. Góp ý cho câu "dán bùa l. mèo" trên Kiến thức ngày nay, số 98 và trả lời cho ý đã góp |
58 |
55. Tại sao lại dùng "thị" làm tiếng lót để đặt tên cho phụ nữ? |
60 |
56. Hằng Nga và Thường Nga có phải là một? Tại sao? |
62 |
57. Gởi lời giải đáp về hai tiếng "cù là" và nhận xét về lời giải đáp đó |
63 |
58. Góp ý về danh sách các vị La Hán trên Kiến thức ngày nay, số 105 và trả lời về ý đã góp |
65 |
59. Mèo mả gà đồng: gà đồng là con gà hoang hay con ếch? |
66 |
60. Japon và Nippon khác nhau chỗ nào? |
68 |
61. Ren, rua: ren có phải do tiếng Pháp dentelle và rua do ajour? |
69 |
62. Tại sao bộ đồ tắm hai mảnh lại được gọi là bikini? Bi là hai còn kini là gì? |
69 |
63. Xuất xứ của từ mafia |
69 |
64. Xuất xứ của hai tiếng mã tà |
70 |
65. Sự tích "kết cỏ, ngậm vành" |
71 |
66. Philippines: tại sao một nước Châu Á lại có một cái tên rất "Tây"? |
72 |
67. Trung Quốc xưa có dùng vỏ ốc làm tiền hay không? |
72 |
68. Tại sao lại nói "cù dậy" để chỉ cơn dông to gió lớn? |
74 |
69. Có thật con voi đã từng sống ở lưu vực sông Hoàng Hà? |
74 |
70. "Con lợn của Epicure" là gì và Epicure là ai? |
76 |
71. Câu đối của người Tàu viếng Tôn Thất Thuyết |
77 |
72. "Vít vồ" là gì? Xuất xứ |
78 |
73. Từ nguyên của từ "bridegroom" có liên quan đến sự tích nào không? |
79 |
74. Tiếng Hán có nói lái và có chơi chữ bằng lối nói lái hay không? |
80 |
75. Nước "cam lồ" là nước gì? |
81 |
76. Tại sao biểu tượng của SEA Games XVII lại là con sư tử? |
82 |
77. Nguyễn Du đã dùng sai hai tiếng "lầu xanh" còn "dịch hoàn" lẽ ra phải là "cao hoàn"? |
83 |
78. "Chín bậc phù đồ": phù đồ là gì và chín bậc có phải là "cửu phẩm"? |
84 |
79. "Nương long" là ngực của thiếu nữ hay là hậu môn? |
85 |
80. "Mặc cảm Ê-đíp" là gì? |
86 |
81. Tại sao lại chỉ bọn ăn chơi ngang tàng bằng mấy tiếng "lục lăng củ trối"? |
88 |
82. Tại sao lại gọi là "đồng bóng"? Nếu "đồng" là do "tiên đồng ngọc nữ" thì "bóng" là do đâu? |
89 |
83. Tại sao lại gọi nước Nhật là Phù Tang? |
90 |
84. Địa danh "Đà Lạt" có phải là do một câu bằng tiếng La Tinh mà ra? |
91 |
85. Đức Mẹ Đồng Trinh: đã là mẹ, sao còn đồng trinh? |
92 |
86. Chữ |
93 |
87. Tại sao các học giả lại giảng "mày ngài" là "ngoạ tàm my" chứ không phải "nga my"? |
94 |
88. Dân dĩ thực vi thiên hay vi tiên? |
96 |
89. Có một mối tình Xuân Hương - Chiêu Hổ trong thực tế hay chỉ có văn thơ cợt nhả với nhau mà thôi? |
96 |
90. Một mai ai đứng bên kinh, Ai phò giá triệu, ai rinh quan tài: Kinh là gì và tại sao lại rinh quan tài? |
99 |
91. Bà Thiên Hậu Thánh Mẫu là ai? |
100 |
92. Tại sao bên Phật giáo không dùng hai tiếng "truy điệu" mà lại dùng "truy tiến"? |
102 |
93. Lục lễ trong việc cưới hỏi là những lễ nào? |
102 |
94. Tam quân là những quân nào? Có đồng nghĩa với ba quân hay không? |
102 |
95. "Ta đã đến, ta đã thấy, ta đã thắng": có phải đây là câu nói của hoàng đế Nã Phá Luân? Ông đã nói câu này trong dịp nào? |
103 |
96. "Giá" là lấy chồng, gả chồng: tại sao trong Nam lại nói đàn bà goá là đàn bà "giá"? |
105 |
97. Có phải thi hào Tagore cũng còn là một nhà hoạt động tôn giáo nổi tiếng? |
105 |
98. "Một nắng hai sương": tại sao có một nắng mà tới hai sương? |
106 |
99. Con sông chảy qua Hán Thành, thủ đô của Hàn Quốc, là sông Hàn hay sông Hán? |
106 |
100. Vì sao lại gọi là đèo Ba Dội? Dội là gì? |
107 |
101. Giải thích câu: Sinh con rồi mới sinh cha, Sinh cháu giữ nhà rồi mới sinh ông |
108 |
102. Hợp chủng quốc hay Hợp chúng quốc? Chung cư hay chúng cư? |
109 |
103. Tên thật của vua Trụ (nhà Thương) là gì và Trụ có nghĩa là gì? |
110 |
104. Tại sao lại gọi Hoa Kỳ là Chú Sam? |
111 |
105. Học giả Nguyễn Hiến Lê dịch bâtonnet là "quản bút" mà nói rằng vua Trụ đã sáng chế ra quản bút. Điều này có đúng hay không? |
113 |
106. "Đống rác bếp" là gì và ở Việt Nam có đống rác bếp hay không? |
114 |
107. Có phải chữ "quân" trong tiếng Hán không bao giờ dùng để chỉ phụ nữ? |
116 |
108. Tại sao trước đây người Nam Bộ gọi người Khmer là "đàn thổ"? |
117 |
109. Tại sao người Khmer gọi người Việt Nam là "Duôn"? |
117 |
110. Tại sao lại dùng mấy tiếng "lang bạt kỳ hồ" để chỉ việc rày đây mai đó? |
118 |
111. Vị trí của Osiris trong thần thoại Ai Cập |
120 |
112. Có phải "All children are our children" là "Tất cảtrer em là trẻ emcuar chúng ta" như đã dịch và đã in trên một con tem (phát hành năm 1992) của ngành bưu chính hay không? |
122 |
113. Văn minh "tiền Colombia" là nền văn minh nào ở Colombia? |
122 |
114. "Ăn như hạm": hạm là gì? |
124 |
115. Tại sao lại gọi Gandhi là "Mahatma" và Nehru là "pandit"? |
125 |
116. Vài vấn đề liên quan đên chữ |
125 |
117. Tiếng Afrikaans là tiếng gì? |
127 |
118. "Kim sỉ điểu" là loại chim gì? |
129 |
119. Vài thí dụ về từ nguyên dân gian trong tiếng Pháp |
130 |
120. Củ chi là củ gì và danh từ này có liên quan gì đến địa danh Củ Chi? |
131 |
121. Ai là người Việt Nam đầu tiên viết văn tiếng Việt bằng chữ quốc ngữ? |
132 |
122. Tịa sao tiếng Anh lại gọi ông già Noel là Santa Claus? |
133 |
123. Góp ý cho câu giải đáp về Tagore trên Kiến thức ngày nay số 122 và trả lời cho ý đã góp |
134 |
124. Tam phụ bát mẫu gồm có những ai? |
136 |
125. Góp ý cho cách giải thích câu "Ta đã đến, ta đã thấy, ta đã thắng" trên Kiến thức ngày nay số 122 và trả lời cho ý đã góp |
137 |
126. Nói "á kim, á hậu,…" vậy có thể nói "á nam á nữ" thay cho "ái nam ái nữ" không? |
138 |
127. Tại sao cứ phải dùng từ "lô-gich" mà không dùng một từ nào "thuần Việt"? |
138 |
128. Nghĩa đích thực của "(être) le coq du village" |
140 |
129. Có phải do quyết định độc đoán của Tần Thuỷ Hoàng mà chữ trẫm và chữ tội đã bị dùng khác đi? |
140 |
130. Có phải là Chuyện Đông chuyện Tây (Kiến thức ngày nay 122) đã quá đề cao vai trò của Napoléon đối với khoa Ai Cập học? |
141 |
131. Lê Trung Hoa chủ trương viết tên của Thành phố Hồ Chí Minh với chữ t thường có đúng hay không? |
144 |
132. 42 đời tổng thống Hoa Kỳ |
145 |
133. Tại sao ngày xưa cứ đến Tết người ta thường dán hình Thần Đồ, Uất Luỹ trước cửa nhà? |
146 |
134. Tại sao trong một số tranh Phước, Lộc, Thọ, còn có hình con dơi, con nai và cây tùng? |
149 |
135. Alexandre de Rhodes có phải là người đã sáng tạo ra chữ quốc ngữ không? Mục đích của ông là gì? |
151 |
136. Góp ý cho cách giái thích câu "Dân dĩ thực vi thiên" trên Kiến thức ngày nay số 117 và trả lời cho ý đã góp |
155 |
137. Góp ý cho cách giải thích từ "hạm" (trong "ăn như hạm") trên Kiến thức ngày nay số 125 và trả lời cho ý đã góp |
157 |
138. Có phải bút hiệu của Nguyễn Khắc Hiếu (Tản Đà) bắt nguồn từ một giai thoại? |
158 |
139. "Sanh ta là cha mẹ ta; hiểu ta chỉ có…": xin cho biếtai đã nói câu này và cho biết nguyên văn tiếng Hán |
160 |
140. Người "A-bô-ri-giơ-nôn" ở Australia là người gì? |
161 |
141. Nhà Đông A có phải là nhà Trần? Tại sao lại gọi như thế? |
162 |
142. Tại sao lại nói "quay tít thò lò"? "Thò lò" là gì? |
163 |
143. Xin nhắc lại truyện "Chử Đồng Tử". "Chử Đồng Tử" có phải là cậu bé ở bãi sông? |
164 |
144. "Khoẻ như vâm": "vâm" có phải là voi? Đâu là xuất xứ của từ này? |
167 |
145. Góp ý cho cách giải thích hai tiếng "giao thừa" và trả lời cho ý đã góp |
168 |
146. Cách gọi tên các ngày trong tuần từ thứ hai, thứ ba … đến Chúa Nhật bắt nguồn từ đâu? |
170 |
147. Tại sao lại gọi cái rựa (để bửa củi) là "đực rựa"? |
171 |
148. Tại sao không gọi cái báo gờ (hoặc chỉ giờ) mà lại gọi là "đồng hồ"? Tại sao có thể nói "một tiếng", "hai tiếng"… thay cho một giờ, hai giờ, …? |
173 |
149. Tại sao trước đây Thái Lan được gọi là Xiêm hoặc Xiêm La? Tại sao lại đổi thành Thái Lan? Các tên đó có ý nghĩa gì? |
174 |
150. Kiến trúc trong bức ảnh kèm theo là gì, toạ lạc tại đâu và được xây cất và niên đại nào? Ba chữ Hán ở giữa phần trên của kiến trúc này là những chữ gì? |
177 |
151. "Phù Nam" có phải là phiên âm từ tiếng Khmer "phnom" (=núi)?Tại sao lại gọi tên một nước bằng một từ co nghĩa là "núi"? |
181 |
152. Xin cho biết thêm một số chứng cứ về sự có mặt của con voi tại lưu vực sông Hoàng Hà |
185 |
153. Có thật là cụ Trương Vĩnh Ký đã sai ở nhiều chỗ khi chú giải Truyện Kiều như ông Nguyễn Quảng Tuân đã nói hay không? |
187 |
154. Góp ý cho cách giải thích địa danh "Thành phố Hồ Chí Minh" trên Kiến thức ngày nay số 130 và trả lời cho ý đã góp |
188 |
155. Giới thiệu bài "Giang lâu thư hoài" của Triệu Giả |
194 |
156. "Mút chỉ cà tha": "cà tha" là gì và hai tiếng này bắt nguồn từ đâu? |
196 |
157. Trả lời thắc mắc về bài thơ "Ký ức trắng" của Phan Hoàng |
197 |
158. Nước Đại Lý có phải là nước Nam Hán của Lưu Cung? |
199 |
159. Tại sao người Pháp gọi Đài Loan là Formose và người Anh gọi là Formosa? |
200 |
160. Chữ Hán và chữ Nho có khác nhau không? |
200 |
161. Ý nghĩa của từ "mặc khải" |
202 |
162. "Bắt cá hai tay" hay "bắt cả hai tay"? |
203 |
163. Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam (KHXH, 1991) đã nhất loạt ghi các họ Chu và Châu thành Châu, Huỳnh và Hoàng thành Hoàng, Vũ và Võ thành Võ. Làm nhưthees có đúng hay không? |
205 |
164. Có phải tiếng Nhật đã mượn rất nhiều ở tiếng Anh, rồi tiếng Pháp? Dẫn chứng |
207 |
165. Ông An Chi căn cứ và đâu mà nói rẳng Việt-Hán từ điển tối tân (Chin hoa, Chợ Lớn, 1962) chỉ là mọt bản sao chép của Từ điển Việt Hán (Bắc Kinh, 1960)? |
208 |
166. Văn Thiên Tường là ai, người Việt Nam hay người Trung Quốc và có phải là tác giả của bài "Chí khí ca"? |
212 |
167. Nhận xét về nhận xét của Trương Chính trên Thế giới mới số 54 (5-1993): có nên luận vè tử giả hay không? |
214 |
168. Ngô Chi Lan và Nguyễn Hạ Huệ là ai? Xin cho biết vài nét về tiểu sử và văn thơ của mỗi người |
218 |
169. Tên lục địa và tên hàng hải của nước Trung hoa trong tiếng La Tinh |
223 |
170. Về danh từ canina có nghĩa là thịt chó trong tiếng La Tinh |
224 |
171. Có đúng là các vua nhà Nguyễn chỉ lo tô sửa cho kinh thành Huế mà chẳng chú ý gì đến giang sơn tổ quốc như Trương Chính và Đặng Đức Siêu đã viết trong Sổ tay văn hoá Việt Nam hay không? |
225 |
172. Góp ý cho cách giải thích câu "bắt cá hai tay" trên Kiến thức ngày nay số 141 và trả lời cho ý đã góp |
229 |
173. Viên môn là gì? |
231 |
174. "Yên sĩ phi lý thuần" là gì? |
233 |
175. Con "kiến sư tử" là con gì? |
233 |
176. Về động từ "lấy" trong câu "Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy" |
234 |
177. Tên Hãn Việt của mười cảnh đẹp Hà Tiên |
236 |
178. Gópys: "Mặc khải" là ban phát, ban ơn chứ không phải như ông An Chi đã giảng trên Kiến thức ngày nay số 141. An Chi trả lời |
237 |
179. New Zealand: Zea là gì? |
238 |
180. Chùa Thiên Mụ hay Thiêng Mụ? |
239 |
181. Tại sao lại gọi là "mâu thuẫn" |
240 |
182. Nhận xét thêm về một số định nghĩa trong Từ điển Anh-Việt của Viện ngôn ngữ học do nhóm Hồ Hải Thuỵ biên soạn |
240 |
183. Tại sao lại thay đổi mà gọi Cộng hoà Triều Tiên (Nam Triều Tiên) là Đại Hàn Dân Quốc hoặc Hàn Quốc? |
242 |
184. Lịch sử và kiến trúc của Chùa Vàng ở Myanmar |
245 |
185. Vũ vô kiềm toả năng lưu khách, Sắc bất ba đào dị nịch nhân: đây là câu đối của ai? |
247 |
186. Việt Nam có bao nhiêu dân tộc? |
249 |
187. "Thông" trong "cây thông" chữ Hán viết thế nào? |
250 |
188. "Già kén kẹn hom": "kẹn hom" hay "kẹn hon"? |
250 |
189. "Câu đương" là gì? |
252 |
190. Xuất xứ của hai tiếng "đăng cai" |
255 |
191. Sao lại nói "đầu Ngô mình Sở" mà không nói "mình Triệu" hoặc không dùng tên nước nào khác? |
256 |
192. Nói rõ thêm về cái thò lò trong câu "quay tít thò lò" |
258 |
193. Nguồn gốc của tên gọi chùa Hương. Vài nét về cảnh chùa. |
260 |
194. Xuất xứ của câu "Nhàn cư vi bất thiện". "Bất thiện" hay "bất tiện"? |
262 |
195. "Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương" và "Tiếng chuông Trấn Vũ; canh gà Thọ Xương": câu nào đúng? |
263 |
196. Giới thiệu sơ lược bộ Cổ kim đồ thư tập thành |
264 |
197. Nói thêm về mối quan hệ tr ~ đ |
266 |
198. An Chi nói Caesar là quan chấp chính và quan độc tài còn Anh Quý thì lại nói ông ta là hoàng đế: ai đúng? |
269 |
199. Tại sao lại gọi người đàn bà dữ là "sư tử Hà Đông"? |
271 |
200. Thế nào là một câu đối hay? |
273 |
201. Người La Mã xưa có thờ cúng người chết hay không? |
276 |
202. Góp ý và trả lời ý đã góp về cách dịch từ révélation |
278 |
203. Rốt cục thì có 16 hay 18 vị La Hán? |
279 |
204. Góp ý và trả lời ý đã góp về cách viết và gọi tên tác giả Huình-Tịnh Paulus Của |
283 |
205. Góp ý và trả lời ý đã góp liên quan đến họ Hoàng - Huỳnh |
285 |
206. Tại sao các nhà Nho dịch âm trại xa tiếng nước ngoài? |
287 |
207. Tại sao các năm Mẹo và Mùi cũng còn gọi là Mão và Vị? |
288 |
208. Tại sao trong nhiều trường hợp người ta lại không phiên âm địa danh và nhân danh Trung Quốc bằng âm Hán Việt mà lại viết theo cách phiên của tiếng Pháp hoặc tiếng Anh? Cách phiên bằng tiếng Pháp và tiếng Anh khác nhau là do đâu? |
290 |
209. Có thật là tiếng nói của loài người đã ra đời cách đây hai triệu năm? Bằng chứng? |
293 |
210. Tiểu sử của Alexandre Rhodes |
296 |
211. Lịch cộng hoà (của Pháp) là lịch gì? Tên các tháng của lịch này và tương ứng của nó với lịch hiện nay |
299 |
212. Trang hạt môi khôi (hoặc văn côi, mân côi) là gì? Tại sao lại gọi thế? |
300 |
213. Lại góp ý và trả lời về thành ngữ "bắt cá hai tay" |
303 |
214. Năm châu bốn biển là những châu nào và những biển nào? |
305 |
215. Nguồn gốc của lối nói "ông xã", "bà xã" để chỉ người chồng và người vợ |
308 |
216. Tại sao gọi là "Trung Đông", "Cận Đông"? Những vùng này gồm có những nước nào? |
310 |
217. Chữ "sic" có nghĩa là gì và dùng trong trường hợp nào? |
312 |
218. Tuần và các ngày trong tuần ở phương Tây và phương Đông |
313 |
219. Tên các tháng trong tiếng Anh, tiếng Pháp và các ngôn ngữ khác ở châu Âu |
318 |
220. Về đề nghị dùng hình thức chính tả khác nhau để viết từ đồng âm (khác nghĩa) |
320 |
221. Tại sao trong chữ Pháp, cùng một âm lại có thể được ghi bằng nhiều cách? Điều này có lợi hay không? |
323 |
222. Lịch sử của pháo quân sự, pháo tết và pháo cờ tướng |
325 |
223. Hà bá có lấy vợ hay không? |
330 |
224. Về bài "Sư tử hay lân" trên báo Văn Nghệ TP. Hồ Chí Minh số 97 |
331 |
225. Có phải ta và Tàu có mọt số giai thoại giống nhau về câu đối hay không? |
333 |
226. Câu đối chiết tự chữ tư |
339 |
227. Trả lời hai vị Hiếu Thiện và An Đạo về lời kể truyện "Chủ Đồng Tử" trên Kiến thức ngày nay 134 |
341 |
228. "Tứ chiếng" (trong "trai tứ chiếng") là gì? |
348 |
229. Xuất xứ của câu "Hãy trả lại cho Caesar những gì của Caesar" |
350 |
230. Tại sao |
350 |
231. Đặc điểm của một vài số đếm trong tiếng Pháp và các thứ tiếng khác |
352 |
232. Về chữ "Phúc" |
355 |
233. "Cây thước vàng" là cây thước gì? |
356 |
234. Chung quanh hai câu cuối của bài thơ "Hoàng Hạc lâu" |
357 |
235. Xuất xứ của câu "Bất hoạn bần nhi hoạn bất quân |
359 |
236. Xuất xứ của yếu tố "hoa" trong "Trung Hoa" |
361 |
237. "Ba" và "má" trong tiếng miền Nam có phải là gốc Pháp? |
363 |
238. Lại góp ý và trả lời về "bắt cá hai tay" |
365 |
239. Hàm nghĩa của câu đối "Vị Thuỷ đầu can nhật - Kỳ Sơn nhập mộng thần" |
367 |
240. Ở Huế có địa danh "Thọ Xương" hay không? |
373 |
241. Có phải lúc làm quan Khổng Tử cũng giết người? |
376 |
242. "Lúa tốt xem biên - người hiền xem tướng": chữ "lúa" có đúng không? |
376 |
243. Nôi dung bài thơ "Lương Châu từ" của Vương Hàn |
378 |
244. "Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao" chỉ là chuyện ước lệ |
381 |
245. Âm thanh có diễn tả sự vật hay không? |
384 |
246. Mối quan hệ giữ con dơi và chữ "phúc" |
389 |
247. Ý nghĩa của câu thần chú "Án ma ni bát mê hồng" |
391 |
248. "Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé": Đứt hay không đứt? |
392 |
249. "Tà tà bóng ngả về Tây": về Tây hay về Đông? |
393 |
250. "Cô Tô thành ngoại Hàn San tự": Cô Tô hay Tô Châu? Bài thơ có liên quan của hai thầy trò nhà sư chùa Hàn San |
394 |
251. "Tin mừng" hay "Phúc âm"? |
396 |
252. "Tạo hoá" và "tạo vật" là một hay là hai? |
397 |
253. Chữ |
398 |
254. Thành ngữ "giãy tê tê" có liên quan gì với con tê tê? |
400 |
255. "Cổ bồn" là gõ chậu hay là gõ nhạc khí? |
402 |
256. Có phải trong tiếng Việt mỗi tiếng (âm tiết) đều mang nghĩa? |
404 |
257. Âm Hán Việt có "r" đầu hay không? |
408 |
258. Dù sao thì "năm tấc vai"và "mười thước thân" cũng là một kiểu ước lệ khập khiễng |
409 |
259. Lại góp ý và lại trả lời về "kích thước" của Từ Hải |
410 |
260. Trung Quốc có hòn Vọng Phu hay không? |
411 |
261. Theo bộ phim Tần Thuỷ hoàng của Hongkong thì Tần Thuỷ Hoàng là con ruột của Thừa tướng Lã Bất Vi con nhân vật Giao Ái thì có bộ phận sinh dục đặc biệt. Các tình tiết này có đúng với thực tế không? |
413 |
262. Thập thất cửu không là gì? |
416 |
263. Trọng nghĩa khinh tài: tài là tài năng hay là tiền tài? |
416 |
264. Cả hai đều là vợ cả |
417 |
265. Câu đối "Lục mộc sum sum (…)" |
417 |
266. Xuất xứ của hai tiếng nát bàn |
41 |
267. Lê Thánh Tôn hay Lê Thánh Tông? |
421 |
268. Chín chữ cù lao |
422 |
269. Địa danh Hà Nội có từ bao giờ và do ai đặt? |
422 |
270. Tên sao Thiên Riêu chữ Hán viết thế nào? |
424 |
271. Góp ý về cách hiểu cau Om Mani Padme hum và trả lời cho ý đã góp |
424 |
272. Vành ngoài bảy chữ vành trong tám nghề: đó là những chữ gì và nghề gì? |
428 |
273. Hai chữ cuối của câu Kiều thứ 845 là trà mi hay đồ mi? |
430 |
274. Có đúng con cá là biểu tượng của Chúa Jesus hay không? |
433 |
275. "Thiên cổ sự" là sự gì? |
434 |
276. Về bài thơ "Hồng diệp lương mai" |
434 |
277. Đồng bạc hoa xoè là đồng bạc gì? Tại sao vào năm 1883 mà ở Việt Nam lại có lưu hành đồng bạc Mễ Tây Cơ? |
437 |
278. Dựng vợ gả chồng: dựng là gì? |
439 |
279. Góp ý thêm vè câu đối "Lục mộc sum sum (…)" |
440 |
280. Có phải chữ ngọ |
443 |
281. Hoàng đạo và giờ hoàng đạo là gì? Tên của 12 đơn vị hoàng đạo trong các thứ tiếng Pháp, Anh, Hán |
446 |
282. Câu "Sắm sanh lễ vật mọi đường" có phải của Truyện Kiều không? |
449 |
283. Bát tiên là những ai? Sự tích của từng vị |
449 |
284. Giữ Amerigo Vespucci và Christopher Colombus, ai là người chính thức tìm ra châu Mỹ? |
455 |
285. Tao khang chi thê là đạo trọng; Nghĩa kim bằng bần tiện mạc vong |
455 |
286. Tại sao lại dùng tên Cochinchine để gọi Nam Bộ (Việt Nam)? |
457 |
287. Bàn thêm về câu "Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao" |
461 |
288. Hai chữ dương cửu nghĩa là gì? |
466 |
289. Thượng/thướng và hạ/há |
467 |
290. Về nhân vật Lý Tự Thành |
469 |
291. Hy Giám hay Khước Giám? |
470 |
292.Dược sư lưu ly Phật là ai? |
471 |
293. Tại sao lại gọi Trung Hoa là Cathay? |
472 |
294. Thuyền Bát Nhã là thuyền gì? |
474 |
295. Chiết tự chữ "nhàn" |
475 |
296. Tần Thuỷ Hoàng họ Doanh hay họ Triệu? Nhân vật lochj sử này mang họ nào thì hợp lý nhất? |
476 |
297. Tệ trong tiền tệ có phải là tệ trong tệ bạc không? |
479 |
298. Người Trung Quốc ngày nay làm thơ Đường luật theo hệ thống ngữ âm nào? |
480 |
299. Lại bàn về "Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao" |
484 |
300. "Tam thập nhi lập" là lời của ai? Nguyên văn đầy đủ |
486 |
301. Tại sao prénom (pré = trước) lại đặt sau nom? Prénom thực ra nghĩa là gì? |
488 |
302. Cách đặt tên của người La Mã |
489 |
303. Một nguyên có bao nhiêu năm? |
493 |
304. Quan hệ giữa sáng và xán trong xán lạn |
45 |
305. Từ nguyên của heo và may trong gió heo may |
496 |
306. Bài thơ mà câu đầu là "Nhàn vân đàm ảnh nhật du du" là của ai và được sáng tác trong hoàn cảnh nào? |
500 |
307. Tác giả của Truyền kỳ mạn lục tên là Nguyễn Dữ, Nguyễn Dư hay Nguyễn Tự? |
501 |
308. Kinh Triệu quận và Trần Lưu quận ở đâu? |
505 |
309. Nông cổ mín đàm: mín là gì? |
505 |
310. Một trăm họ của người Việt |
506 |
311. Ăn vóc học hay: vóc là gì? |
508 |
312. Những cau Kiều mà tiếng thứ hai mang thanh trắc |
513 |
313. Tại sao lại nói "phục sát đất"? |
516 |
314. Nguyên văn và bản dịch bài "Thu hứng" thứ nhất của Đỗ Phủ |
517 |
315. Lịch sử việc chia ngày thành giờ của phương Đông và phương Tây |
519 |
316. Tên các ngày trong tuần của Trung Quốc thời xưa |
523 |
317.Tiếng Việt có bao nhiêu từ "cái" thuần Việt và Hán Việt? |
526 |
318.Hai chữ đầu của câu Kiều thứ 1991 là thiền trà hay thuyền trà? |
529 |
319. Nhân vật Lý Tự Thành theo những cách nhìn khác nhau? |
532 |
320. Pré và proto khác nhau thế nào? |
535 |
321. Đôi câu đối có mấy tiếng cuối là "thiêm thọ" và "mãn đường" |
538 |
322. Câu đối Tết ra đời từ bao giờ? |
540 |
323. Cách viết hai tiếng "câu đương" trong chữ Hán |
541 |
324. Chó nhảy bàn độc: "độc" hay là "đọc"? Bàn độc (hoặc bàn đọc) là gì? |
542 |
325. Chim quyên là chim gì và chim quyên trong hai câu Kiều 556 và 1307 có phải là một hay không? |
544 |
326. Vương Hy Chi là thông gia với Tạ Dịch chứ không phải là chàng rể |
550 |
327. Nhận xét cách nhìn của tác giả Nguyễn Tế Nhị về "số đo của Từ Hải" |
551 |
328. "Tam dương khai thái": tam dương có phải là ba con dê hay không? |
554 |
329. Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn (Truyện Kiều, câu 1110): "chước gì" là chước gì và ba mươi sáu chước là những chước nào? |
557 |
330. Có đúng là Marco Polo (người Ý) đã đọc cho bạn tù ghi lại quyển du ký của mình bằng tiếng Pháp hay không? |
560 |
331. Tại sao ở bang Missouri của Mỹ mà lại có "một nền văn minh cổ Ấn Độ"? |
561 |
332. Bàn thêm về bài thơ Đường luật của Quách Mạt Nhược làm để tưởng niệm Chu Ân Lai |
562 |
333. Lại bàn về cách viết hai tiếng "câu đương" trong chũ Hán: Hai |
566 |
334. Về ba chữ "lòng xà địa" trong bài thơ "Ngôn hoài" của thiền sư Không Lộ |
567 |
335.Ai là triết gia phương Tây cũng có một bà vợ dữ như "sư tử Hà Đông" của Trần Tháo ở Trung Hoa? |
571 |
336. Khi trả lời về họ của người Việt, ông An Chi đã quên hay là chưa biết đến họ "Cái"? |
573 |
337. Có thật là chim quyên có kêu vào ban đêm và chim nhạn cũng là dấu hiệu của mùa xuân hay không? |
574 |
338. Chim quyên chính là "chim chìa vôi (rẽ quạt) - khuyên - vành khuyên" ? |
579 |
339. Danh sách 12 vị Thánh tông đồ của Chúa Jesus |
580 |
340. Xuất xứ của câu "Thập niên thụ mộc, bách niên thụ nhân" |
582 |
341. Nghĩa đích thực của hai tiếng "ô y" trong bài "Ô Y hạng" của Lưu Vũ Tích |
583 |
342.Có phải người đời thường dùng hình ảnh trúc-mai để chỉ sự đẹp đôi? Mai có phải là một loại tre? |
585 |
343. Bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại. Vậy hai điều bất hiếu kia là gì? |
589 |
344. Bài "Thạch Đầu thành" của Lưu Vũ Tích có nói đến hai tiếng "nữ tường". Nữ tường là gì? |
591 |
345. "Xuân nhật ngưng trang thướng thuý lâu" (thơ Vương Xương Linh): chữ ngưng ở đây nghĩa là gì? |
592 |
346. "Cầm tặc tiên cầm vương" là một câu trong bài thơ nào của Đỗ Phủ? |
594 |
347. Tôn Tẫn có viết sách binh pháp hay không? |
595 |
348. Một số chỗ sai trong Từ điển Bách khoa Việt Nam, tập 1 |
596 |
349. Mấy bài thơ của Đỗ Thẩm Ngôn, ông nội của Đỗ Phủ |
598 |
350. Nguyên văn bài thơ của thứ sử Lý Ngao tặng thiền sư Duy Nghiễm và mấy vấn đề hữu quan |
602 |
351. Về câu tục ngữ" To đầu mà dại, lớn (sic) dái mà khôn"của nhà bác ngữ học Phan Ngọc |
607 |
352. "Gác mái ngư ông về viễn phố" (thơ Bà Huyện Thanh Quan): gác mái lúc nào? |
609 |
* Bảng tra cứu theo chủ điểm (Số Ả Rập là số thứ tự của từng câu) |
611 |